او، در اين فرازو نشيب، مصون از خطا نبود اما پي گيرانه راه را به سوي بهتر شدن طي کرد؛ آنچنان که توانست در برابر ناساگاري هاي طبيعي و طعمه شدن، خود را مصون نگهدارد .کشف آتش نخستين انقلاب در زندگي بشر و در مسير ابزارسازي و تغيير ابزار بود که جهش بسيار بزرگي را رقم زد .
و امروز اگر شاعران همچنان بر بال ابرها به ناکجاها گشت مي زنند، همان انسان ديروزين، با خرد و دانش چشم گير خود کهکشان ها را در مي نوردد. اين بشر با ناملايماتي که در عرصه ي هستي پشت سر گذاشته ، پولاد آبديده و ارزشمندي شده که توانسته است تاريخ را بسازد و خود هر چه بيشتر ببالد.
بشر، در راستاي زندگي پر فراز و نشيب خود بر روي زمين، آثار و يادمان هايي بر جاي گذاشته است که با بررسي آنها و در نظر گرفتن زمان و مکان ساختن شان مي توان نوسان هاي پيشرفت و پس رفت او را مشخص نمود . با اين حساب هر قطعه سنگي، سفالي، ويرانه ي کاخ و ساختماني، و يا تپه خاموش و فراموش شده و دور افتاده اي، برگي از تاريخ زيست انسان است که بايد با اعتبار به آن نگريست چرا که در آن محصول رنج و مرارت پيشينيان نهفته است. به گفته ي اکتاويو پاز، جهان «خوشه اي از نشانه هاست.» بخشي از اين يادمان ها ي گمشده هم چنان در شکم زمين مادر سرگردانند تا دستي آشنا و مسئول آنها را به ديگر صفحات تاريخ بيفزايد و مارا به درازا ي کهن کرداري انسان در عرصه ي هستي آشناتر سازد .به گفته ي شاعر، اگر آشنا به راز و رمز کار باشيم بي گمان در دل هر ذره آفتابي نهفته خواهيم ديد .
آيا نمي توان اندرون زمين را همچون روي زمين يک بانک اطلاعاتي کهن دانست که در بر گيرند ه ي راز شگفت انگيز زندگي انسان از زيست ابتدايي تا بنيان نهادن فرهنگ و تمدن است ـ بانک شناخت هويت فرهنگي انسان، چه در عرصه ي ملي و چه فراملي ؟ آيا اگر انسان، گذشته را به ديده ي اعتنا نمي گريست، چگونه حال را به آينده پيوست مي داد؟ و آيا به سبب همين خردمندي نبود که تاريخ مفهوم يافت و انسان به خود معنا داد؟
انسان، با شناخت مفهوم زمان ـ آن هم به شکلي تعيين کننده ـ به گذشته نگاه مي افکند تا در زمان حال بتواند مسافر آگاه آينده باشد . به همين دليل اعتبار گذشته به شکل کارنامه ي تاريخي چوني و چرايي انسان ويژگي تاريخي مي بخشد و، بدين شکل، گذشته و حال و آينده تاريخي انسان به هم پيوند مي دهد .

تاريخ هر ملتي شناسنامه ي اوست، برآيند ي است ازآنچه که او در عرصه ي فرهنگ مادي و معنوي به ظهور رسانده است .و، در اين برآيند، فرهنگ جهاني مينياتوري است رنگين از کارکرد ملت ها؛ آنچنان که مي توان نتيجه گرفت که باشندگان بر اين کره ي خاکي همگي در رشد و توسعه ي فرهنگ جهاني شريک اند . به دليل همين پيوست و پيوند ميراث ملي سرزمين ها ست که ارزش جهاني شان را فراملي قلمداد کرده و آنها را بخشي از ميراث جهاني بر مي شمارند.
(اشاره سردبيري: دکتر تورج پارسي جامعه شناس و پژوهشگر حوزه هاي فرهنگي و ايران شناسي است. ايشان استاد بازنشسته دانشگاههاي شيراز و اوپسالا –سوئد- هستند و در ساليان اخير بيشترفعاليتهاي خود را بر تلاش براي حفظ ميراث فرهنگي و طبيعي ايران متمرکز کرده اند.)
 

 دکتر تورج پارسی